سرزمین کاغذتایی / بهترین منبع برای روزهای تعطیل فرزندان شما

 

 

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

مجموعه آثار شعر از استاد علی حصاری

 

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

آمادگی برای ورود به پایه دوازدهم

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

 

هوش مصنوعی، بحران هویت نقد ادبی و آینده‌ آموزش ادبیات

اگر هوش مصنوعی بتواند به اندازه‌ی دانشجویان کارشناسی ارشد آثار ادبی مانند هملت را تحلیل کند، آیا هنوز نیاز به نقد ادبی انسانی و آموزش آن وجود دارد؟

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ریزن، پروفسور توماس بالاز (Thomas Balaz) استاد رشته زبان انگلیسی و نویسنده‌ای برجسته در حوزه داستان‌نویسی و نقد ادبی، در حال حاضر در دانشگاه تنسی آمریکا مشغول به تدریس است و کارگاه‌های نویسندگی خلاق او در این کشور مشهور است.

مقاله اخیر بالاز درباره هوش مصنوعی و نقد ادبی، پرسشی بنیادین و حیاتی را مطرح می‌کند: اگر هوش مصنوعی بتواند به اندازه‌ی دانشجویان کارشناسی ارشد آثار ادبی مانند هملت را تحلیل کند، آیا هنوز نیاز به نقد ادبی انسانی و آموزش آن وجود دارد؟ این سوال صرفاً تکنولوژیک نیست، بلکه چالشی فلسفی، فرهنگی و آموزشی است که هویت رشته‌ی نقد ادبی را به طور جدی به پرسش می‌کشد.

بالاز در مقاله‌ی خود به نقش تاریخی ادبیات در جهان مدرن اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که ادبیات، به‌ویژه از دیدگاه متیو آرنولد، در قرن نوزدهم به عنوان جایگزینی برای دین عمل می‌کرد؛ نهادی که تربیت اخلاقی و فرهنگی جامعه را بر عهده داشت. این جایگزینی در واقع نوعی ایمان به قدرت ادبیات بود که دانشگاه‌ها و رهبران آموزشی آن را به دانشجویان منتقل می‌کردند. اما این ایمان، مانند هر ایدئولوژی تحمیلی، با مشکلاتی روبرو شد؛ بسیاری از دانشجویان بدون علاقه و صرفاً از سر اجبار به مطالعه ادبیات می‌پرداختند و ارزش‌ها و پیام‌های اخلاقی این متون برایشان ملموس نبود. علاوه بر این، شواهد تاریخی نشان داده‌اند که خواندن ادبیات تضمینی برای اخلاق و انسانیت نیست، مانند مثال زندان‌بانان نازی که آثار گوته را می‌خواندند اما رفتارهایی کاملاً مغایر با آموزه‌های انسانی داشتند.

نقد ادبی، به عنوان رشته‌ای که عمدتاً به تحلیل و تفسیر متون می‌پردازد، همواره با این پرسش مواجه بوده است که چرا باید وقت صرف بررسی آثار ادبی شود در حالی که رشته‌های کاربردی‌تر علوم انسانی یا علوم تجربی کارکردهای ملموس‌تری دارند. ظهور هوش مصنوعی اما این پرسش‌ها را وارد مرحله‌ای تازه کرد. تکنولوژی‌هایی مانند چت‌جی‌پی‌تی توانسته‌اند در مدت کوتاهی مهارت‌های تحلیل متون ادبی را به دست آورند، حتی با سرعت، دقت و خلاقیتی شبیه به انسان‌ها. این پیشرفت هم فرصتی برای پژوهشگران و دانشجویان به شمار می‌آید و هم تهدیدی برای جایگاه نقد ادبی به عنوان یک فعالیت انسانی.

در مواجهه با این واقعیت نو، بالاز بر لزوم بازاندیشی در اهداف آموزش ادبیات و نقد ادبی تأکید می‌کند. اگر تحلیل صرف متون دیگر منحصر به انسان نیست، باید به جنبه‌های دیگری از ادبیات توجه کرد که هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین آن‌ها شود؛ تجربه‌ی انسانی و زیست‌بوم فرهنگی، تعامل و گفتگوی دیالکتیکی میان خواننده، متن و جامعه، خلاقیت و تعبیر شخصی منتقد، و همچنین حساسیت‌های اخلاقی و سیاسی که نیازمند آگاهی و فهم عمیق انسانی هستند.

از این منظر، نقد ادبی تنها یک فعالیت علمی و تحلیلی نیست، بلکه تلاشی فرهنگی و اخلاقی برای شکل دادن به «انسان بهتر» است؛ هدفی که از دین به ادبیات منتقل شده بود. با این حال، این هدف بدون رضایت و علاقه‌ی ذاتی مخاطب امکان تحقق ندارد و تحمیل اجباری ادبیات به دانشجویان می‌تواند به بی‌اعتمادی و بی‌علاقگی منجر شود.

در نهایت، بالاز هوش مصنوعی را نه یک تهدید مطلق، بلکه فرصتی برای تجدید حیات نقد ادبی می‌بیند. نقد ادبی می‌تواند از صرف تحلیل متن فراتر رود و به نقش‌های انسانی، فرهنگی، فلسفی و روان‌شناختی خود بیشتر بپردازد. جایگاه منتقد دیگر صرفاً تفسیر متن نیست، بلکه خلق معنا و ایجاد گفتگویی پویا میان انسان و جهان است.

به این ترتیب، مقاله‌ی پروفسور بالاز ما را به تأملی عمیق درباره‌ی هویت و آینده‌ی نقد ادبی دعوت می‌کند؛ آینده‌ای که در آن نقد ادبی نه تنها از قدرت تحلیل هوش مصنوعی بهره‌مند شود، بلکه با تمرکز بر تجربه‌ی انسانی، خلاقیت و گفتگو، به عرصه‌ای تازه و پربار تبدیل گردد.

قابل توجه کلیه اساتید و دانشگاهیان : هوش مصنوعی نیاز امروز همه دانشگاهیان اعم از اساتید و دانشجویان و پژوهشگران

 

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

داستان عاشورا و امام حسین (ع) را از این مجموعه مطالعه کنید

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

ماجراهای زنگ هنر به هیچ وجه برای کودکان شما کسالت آور نخواهد بود

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

ورود به دنیای شگفت انگیز زیست شناسی برای همه دانش آموزان

 

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی

جمال رحمتی، طراح و کاریکاتوریست مطبوعاتی در گفت‌وگو با ایبنا؛

امروز «وطن» فصل مشترک ما ایرانیان است

جمال رحمتی، کاریکاتوریست معتقد است امروز مانند اعضای یک خانواده هستیم و باید حواسمان به حفظ این خانواده باشد؛ در عین حال چیزی به اسم «وطن» میان همه ما مشترک است.

سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ جمال رحمتی، طراح و کاریکاتوریست مطبوعاتی درباره وظیفه هنرمندان در شرایط کنونی کشور به خبرنگار ایبنا گفت: به نظرم نوع نگاه و برخورد هر کسی به شرایط کنونی کشور با توجه به جهان‌بینی او می‌تواند متفاوت باشد ولی به نظرم در این شرایط باید به فصل مشترک آدم‌ها پرداخت؛ واقعیت این است که جامعه ما چند سال پرتنش داشته و در این سال‌های پرتنش یک فضای دو قطبی ایجاد شده بود ولی درد و مشکل مشترک آدم‌ها را به هم نزدیک می‌کند.

وی افزود: فکر می‌کنم در هر کشوری در دنیا اگر جنگ اتفاق بیفتد در درجه اول وظیفه انسان‌ها این است که کنار هم باشند و حواسشان به یکدیگر باشد؛ بحث همدلی و عشق ورزیدن به انسان‌ها در این شرایط پررنگ‌تر می‌شود.

رحمتی با اشاره به اهمیت همدلی در این شرایط گفت: در حال حاضر همه ما مانند اعضای یک خانواده هستیم و باید حواسمان به حفظ این خانواده باشد؛ باید کمک کنیم آدم‌ها خود را در این شرایط نبازند و اوضاع را کنترل کنند و به خود مسلط باشند. در عین حال چیزی به اسم «وطن» بین همه ما مشترک است.

این کاریکاتوریست ادامه داد: فارغ از ساختار سیاسی در همه جای دنیا تمامیت ارضی محترم است و بحث تعدی به آن هم تکلیفش مشخص است.امروز چیز مشترکی به نام ایران فارغ از گرایش‌های فکری و سیاسی وجود دارد و در نهایت ما یک خانواده‌ایم. امروز می‌فهمیم که برخورد خودی و ناخودی کردن آدم‌ها چقدر اشتباه بوده است. چیزی که ما سال‌ها با دلسوزی در آثارمان گفتیم و آوردیم اما به آن توجهی نشد.

وی درباره راهکارهای حفظ روحیه در این شرایط گفت: کانون خانواده مسئله‌ای مهم است و آدم‌ها را باید تشویق کرد در این شرایط بیشتر کنار هم باشند و حواسشان به هم باشد چون ما بیشترین دلگرمی را از خانواده و اطرافیانمان می‌گیریم. چیزی که این چند روز شاهد بودم این بود که آدم‌ها بیشتر با هم تماس می‌گیرند و حال یکدیگر را می‌پرسند؛ این برای من جذاب و جالب است. به نظر من حفظ کانون خانواده و دایره دوستان، بزرگ‌ترین دلگرمی در این شرایط برای ماست؛ چیز دیگری نمی‌تواند تاثیری به اندازه خانواده و دوستان داشته باشد.

این کاریکاتوریست درباره دو طرح آخر خود با موضوع ایران توضیح داد: به دلیل اینکه کانون اتفاقات تهران است، قلب‌های زیادی دور ایران چیدم که نشانه دوست داشتن کشورمان است و در عین حال یکی از این قلب‌ها به سمت تهران که کانون اتفاقات است در حرکت است. این طرح در راستای همان موضوع فصل مشترک ما ایرانیان است. همچنین در طرح دیگرم نقشه ایران را میان چند درخت سرو داریم؛ سرو به معنای ایستادگی است و برخی از درختان بخش‌هایی از وجودشان نیست ولی شکل ایران بدون تغییر باقی مانده است. این طرح نمادین است به نشانه اینکه تمامیت ارضی کشورمان باید حفظ شود و کبوتری همراه شاخه زیتون آرزوی صلح برای این مملکت دارد.

•  

هوش مصنوعی با آثار منتشر شده در انتشارات زبان علم

 

انتشارات زبان علم 

حامی کتاب و کتابخوانی 

بجنورد 

خراسان شمالی