سرویس مدیریت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) _ محمود هاشمی، کتابفروش: نوروز، این جشن باستانی و نماد نو شدن، تنها به دید و بازدید و سفر محدود نمیشود. در کنار تمام لذتهای این تعطیلات، فرصتی عالی برای مطالعه فراهم میشود؛ فرصتی که در روزهای شلوغ سال کمتر به آن دست پیدا میکنیم. اما چرا با وجود مشغلههای روزمره باید برای مطالعه وقت بگذاریم؟ و چه کتابهایی برای نوروز مناسبترند؟
در دنیای پرشتاب امروز، مطالعه نهتنها راهی برای افزایش دانش و آگاهی است، بلکه به کاهش استرس، بهبود تمرکز و تقویت مهارتهای ذهنی کمک میکند. خواندن کتاب میتواند ذهن را از روزمرگیها رها کند و تجربهای تازه و لذتبخش فراهم آورد. همچنین، مطالعه فرصتی برای خودشناسی است و میتواند انگیزههای تازهای برای زندگی ایجاد کند.
اما چرا تعطیلات نوروز بهترین زمان برای مطالعه است؟
باید که تعطیلات نوروز فراغت از کار و مشغلههای روزانه است؛ تعطیلات نوروز، بر خلاف روزهای عادی، فرصتی ایجاد میکند که بدون دغدغههای کاری به مطالعه بپردازیم.
افزایش زمان آزاد: به دلیل تعطیلی مدارس، دانشگاهها و بسیاری از کسبوکارها، زمان بیشتری برای فعالیتهای مورد علاقه مانند مطالعه داریم.
ایجاد یک عادت مفید: نوروز، آغاز سال جدید است و میتواند شروعی برای ایجاد عادت مطالعه منظم باشد.
سفر و مطالعه: بسیاری از افراد در تعطیلات نوروزی به سفر میروند. کتاب، بهترین همراه برای سفرهای طولانی است و میتواند زمان انتظار را به تجربهای لذتبخش تبدیل کند.
و اما معرفی چند کتاب مناسب برای تعطیلات نوروز؛
برای اینکه این نوروز را با کتابهای جذاب و خواندنی سپری کنید، پیشنهادهایی از ژانرهای مختلف معرفی میکنم:
۱. رمان و ادبیات داستانی
«پیرمرد و دریا» از ارنست همینگوی: داستانی کوتاه اما تأثیرگذار درباره مبارزه انسان با طبیعت و اراده قوی.
«وداع با اسلحه» اثر دیگری از ارنست همینگوی: رمانی عاشقانه در پسزمینه جنگ جهانی اول که روابط انسانی را در شرایط سخت بررسی میکند.
«صد سال تنهایی» نوشته گابریل گارسیا مارکز: شاهکاری از سبک رئالیسم جادویی که روایتگر سرگذشت چند نسل از یک خانواده است.
«پاییز آمد» به قلم گلستان جعفریان: روایت گر زندگی دو یار عاشق و دلداده است، با تمام ویژگی های زندگیشان، بی کم و کاست و بی افراط و تفریط و اغراق.
۲. فلسفه و روانشناسی
«درباره معنی زندگی» از ویل دورانت: تأملی جذاب بر مفهوم زندگی از نگاه متفکران مختلف.
۳. نمایشنامه و ادبیات کلاسیک
«اتلو» به قلم ویلیام شکسپیر: تراژدی معروفی که به مسائل حسادت، خیانت و قدرت در روابط انسانی میپردازد.
۴. داستانهای ایرانی
«قصههای مجید» نوشته هوشنگ مرادی کرمانی: داستانهایی ساده اما دلنشین از زندگی یک نوجوان ایرانی.
«سووشون» اثری از سیمین دانشور: از برجستهترین رمانهای معاصر ایران که نگاهی به مبارزات اجتماعی و فرهنگی دارد.
«آبنبات هلدار» نوشته مهرداد صدقی: رمانی طنز که به داستانهای شیرین و خاطرهانگیز یک نوجوان میپردازد.
۵. توسعه فردی و اجتماعی
«تکههایی از کل منسجم» نوشته دانیل کانمن: بررسی تفکرات و تصمیمگیریهای انسان از دیدگاه علم شناختی.
و سخن پایانی
نوروز، فرصت تازهای برای رشد فردی و ذهنی است. اگر تاکنون مطالعه را به تعویق انداختهاید، این تعطیلات بهترین زمان برای آغاز این عادت ارزشمند است. با انتخاب کتابی مناسب، از این روزهای آرام نهایت استفاده را ببرید و سال جدید را با ذهنی پر از ایده و انگیزه آغاز کنید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، رضا شعبانی، استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی و چهره ماندگار رشته تاریخ در سال ۱۳۸۹ با اشاره به نوروز ۱۴۰۴ و آغاز سال نو گفت: همه ما به استقبال هوای بهاری و انشاالله زندگی بهتری در سال آینده برویم.
وی در پاسخ به این پرسش که چه کتابهایی را در سال گذشته نخواندید و میخواهید در تعطیلات نوروزی مطالعه کنید، بیان کرد: مطالعه کار روزمره من است، من حداقل در طول هر روز چهار ساعت مطالعه میکنم و سالهاست که کتابهایی را به صورت سنتی هر روز مطالعه میکنم. من هر روز ۱۳۰ تا ۱۴۰ بیت از شاهنامه، شش غزل از حافظ، چند داستان از سعدی عزیز و بزرگ و در حدود هفتاد بیت از مثنوی مولانا را مطالعه میکنم و در حدود دو صفحه هم آلمانی میخوانم.
چهره ماندگار تاریخ در ادامه گفت: در این روزها کتاب «گفتوگو با نجف دریابندری» را میخواندم. این کتاب در مورد زندگی نجف دریابندری است، من او را به عنوان مترجم میشناختم اما زندگینامه او را نمیدانستم که الان مشغول خواندن صفحه ۱۶۰ این کتاب هستم و همچنین مجموعهای از روزنامه شرق به دست من رسیده بود که آن را هم تورق کردم. من هر روز مطالعه میکنم و مطالعه جزیی از زندگی من است.
استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی افزود: «تاریخپژوهی در آسیبشناسی اخلاقی ایرانیها» تالیف دکتر عباسقلی غفاری فرد را نیز به تازگی خواندم. در گذشته کتابی از مرحوم جمالزاده خوانده بودم با عنوان «خلقیات ما ایرانیان» که این کتاب هم خواندنی و خوب بود، منتها وقتی مرحوم جمالزاده این کتاب را منتشر کرد، به قدری به اولیای امور شصت سال پیش ایران برخورد که دستور دادند تا نام او را از روی خیابانی که به نامش بود، بردارند، یک نمایندگی هم در اداره کار سازمان ملل داشت، که آن نمایندگی را هم از او گرفتند.
عدهای از بزرگواران برای میانجیگری آمدند و گفتند که این شخص یک نویسنده است و مدتهاست که از ایران دور زندگی میکند و این کتاب را بی قصد و غرض نوشته است. او مورد عفو قرار گرفت و نامش دوباره بر روی خیابان جمالزاده قرار گرفت. من دو بار مرحوم جمالزاده را در سالهایی که در سوئیس زندگی میکردم، دیدم. ۶۴ سال پیش من بار اول او را دیدم و یک بار هم در فرانسه او را دیدم. مرد بسیار با فرهنگی بود.
وی در پایان سخنانش تاکید کرد: مطالعه جزیی از کارهای روزمره من است و من بدون مطالعه نمیخوابم و کتاب جزئی جدانشدنی از زندگی من است.
مژگان کلهر در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ارزیابی خود از وضعیت زبان کتابهای امروز کودکان را اینطور ارائه کرد: در سالهای اخیر نویسندههای کودک و نوجوان تلاش کردهاند از زبانی ساده، روان و متناسب با درک کودک استفاده کنند؛ اما با این حجم زیاد رسانههای دیجیتال و شبکههای اجتماعی، به نظر می رسد به زبان محاورهای بیشتر از قبل توجه شده است.
او افزود: بعضیها از این زبان برای ایجاد صمیمیت استفاده میکنند که باعث ضعیفشدن زبان معیار فارسی میشود. کتابهای ترجمه بخش بزرگی از بازار کتاب را به خود اختصاص دادهاند و متأسفانه گاهی این ترجمهها دچار ضعف زبانی هستند. البته مترجمهای حرفهای تلاش میکنند که ترجمههای روانی ارائه دهند. فکر میکنم با توجه به رشد فناوری و تغییر سبک زندگی مردم، باید کتابهایی با زبان فارسی پویا، روان و جذاب تولید کنیم و آموزش زبان فارسی در مدارس هم باید با کیفیتتر از قبل انجام شود.
این ویراستار کتاب درباره اینکه یک ویراستار تخصصی کتاب کودک و نوجوان چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟ گفت: ویراستار تخصصی کتاب کودک، باید علاوهبر مهارتهای زبانی، کودک را از نظر روانشناختی هم درک کند و به زبان فارسی تسلط داشته باشد. ویراستار باید گروههای سنی کودکان را بشناسد و بتواند متن را بدون ازدستدادن معنا سادهسازی کند. کتابهای کودک معمولاً دارای تصویر هستند ویراستار باید دقت کند که متن با تصویر هماهنگ باشد. باید ادبیات کودک را بشناسد، با شیوههای نوین روایت و روندهای جدید ادبیات کودک آشنا باشد و باید به لحن و ریتم نوشتار توجه کند.
کلهر در ادامه گفت: ویرایش فقط اصلاح غلطهای زبانی نیست، بلکه ویراستار باید لحن داستان و موسیقی جملهها را تنظیم و ریتم مناسبی ایجاد کند. ویراستار نباید با اصلاحات بیش از حد، تخیل نویسنده را از بین ببرد. متن باید طوری ویرایش شود که جذابیت آن حفظ شود. همچنین، ویراستار در کتابهای تصویری، گاهی باید با نویسنده و تصویرگر تعامل داشته باشد؛ زیرا تولید آن کتاب، یک کار گروهی است. در آخر اینکه ویراستار باید پیشنهاد خود را با دلیل ارائه دهد و در عین حال به سبک نویسنده هم احترام بگذارد.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان، درخصوص روند ویراستاری متون کتاب کودک و نوجوان توضیح داد: ویراستاری متنهای کتاب کودک و نوجوان در سالهای اخیر بهبود داشته است؛ اما چالشهایی هم وجود دارد. برای مثال، قبلاً کتابها بدون ویراستاری حرفهای منتشر میشدند؛ اما امروز ناشرها اهمیت زیادی به ویراستاری تخصصی میدهند. امروز بیشتر ویراستارها به این نکته توجه دارند که زبان متن برای گروه سنی مناسب باشد و واژهها، جملهبندیها و پاراگرافها براساس درک کودک باشند. قبلاًً ترجمهها تحتاللفظی و ناهماهنگ بودند؛ اما امروز اینطور نیست. البته فکر میکنم تعداد ویراستارهای حرفهای کودک و نوجوان خیلی کم است و بهتر است دورههای آموزشی تخصصی برای این گروه از ویراستارها برگزار شود؛ زیرا خیلی از آنها بدون آموزشهای کافی وارد این حرفه شدهاند.
مژگان کلهر به کتابهای کودک و نوجوانی که در سال ۱۴۰۳ ویراستاری کرده، اشاره کرد و گفت: کتابهای خیلی زیادی را ویرایش کردهام که اینجا نمیشود همه آنها را نام ببرم؛ اما چندتا از آثاری را که چاپ شدهاند، معرفی میکنم مانند: مجموعه چندجلدی «نیکی گلسرخ» نوشته فریبا کلهر و دو جلد از مجموعه «آنشرلی» از مجموعه ادبیات کلاسیک نشر افق.
او با توجه به مسئله زبان و رعایت درست آن در کتاب کودک و نوجوان، پیشنهاد مطالعهای نوروزی نیز برای مخاطبان ایبنا داشت. کلهر گفت: یکی از کتابهایی که خواندنش در نوروز مناسب است، کتاب «اَبی و پدر شعبدهبازش» از نشر افق است که شقایق قندهاری آن را ترجمه کرده. این کتاب امید را در دل بچهها زنده میکند و این باور را به ذهنشان میرساند که غیرممکن وجود ندارد و معجزه همیشه در راه است.