# مولفان بجنوردی
#معلمان بجنوردی
#اساتید بجنوردی
#کنکور بجنورد
#متوسطه دوم بجنورد
#مترجمان بجنوردی
#انتشارات زبان علم
#بجنورد
#خراسان شمالی
شهین سیمیاری در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره استانداردهای مطلوب کتابهای درسی اظهار کرد: برای تدوین استاندارد کتابهای درسی باید ببینیم اسناد و طرحهای ملی چه ویژگیهایی برای یک کتاب درسی استاندارد درنظر گرفتهاند تا بتوانیم با توجه به آنها کتابهای درسی را طراحی کنیم. در تدوین کتاب درسی وقتی درباره استاندار صحبت میکنیم، یکسری چارچوبها و الگوهای ظاهری کتاب مانند طراحی کتاب، اهتمام به مبحث زیباییشناختی مانند گرافیک و فونت و حروف کتاب درسی اهمیت پیدا میکند؛ البته باید توجه داشته باشیم؛ همه این مظاهر زیباییشناختی، بصری و گرافیکی در کنار محتوا و مضمون این آثار که بخش مهمی از تدوین یک کتاب درسی است، باید براساس اسناد بالادستی و طرحهای ملی مانند «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»، «برنامه درس ملی»، «سند چشمانداز چهارساله آموزش و پرورش» تدوین شود.
وی با بیان اینکه کتابهای درسی هرکدام شاخهها و ویژگیهای متفاوت دارند، گفت: قطعاً بحثهای اعتقادی، علمی، فناوری، دینی و فرهنگ مذهبی در تدوین محتوا و طراحی یک کتاب درسی باید در نظر گرفته شود و از این نظر «سازمان تالیف کتب درسی» و «سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی» با کارشناسان تعلیم و تربیت و درسی که دارد، این هدف مهم را پیش میبرد. کتابهای درسی هر سال در این سازمان طراحی، بازطراحی یا براساس ضرورت، در دورههای زمانی خاص بازنگری میشوند؛ البته دستاندرکاران سازمان تالیف کتاب درسی در سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی همواره تلاش خود را برای انعکاس محتوای دینی و علمی روز در آثار درسی کردهاند، اما اینکه چرا کتاب درسی یا کلاس درس آنطور که باید و شاید بعضاً برای دانشآموزان جذابیت ندارد، موضوعی قابل پژوهش است.
کتاب درسی آمیختهای از فناوریهای روز و نیازهای روزمره باشد
مدیر پژوهشسرای جوان و مدرس دانشگاه فرهنگیان با تاکید بر اینکه کتاب درسی باید آمیختهای از فناوری روز و مبتنی بر برنامه عملیاتی و نیازهای روزمره دانشآموز باشد، اظهار کرد: این محتوا باید در برنامه زندگی روزمره دانشآموز قابل مشاهده یا آزمایش کردن و پیاده کردن باشد. استاندار بودن کتابهای درسی و منطبق بودن آن با نیازهای روز از دغدغههای اصلی معلمان در نظام تعلیم و تربیت است؛ چراکه اگر یک کتاب خوب و جذاب باشد، دانشآموز خسته بیحوصله نمیشود و به اجبار سمت کتاب نمیرود.
این دانشآموخته مقطع دکترای فلسفه تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه در کشورهای پیشرفته دانشآموزان ابتدایی نیازی به آوردن و بردن کتابهای درسی ندارند، گفت: در این کشورها کتابهای درسی بسیار کاربرمحور و دانشآموزمحور است و فضای مدرسه آنقدر جذاب است که دانشآموزان در مدرسه تکالیف خود را انجام میدهند. توصیه میشود دانشآموزان با خارج شدن از فضای بسته کلاس، مطالب درسی را در کارگاهها، آزمایشگاه، طبیعت و هر آنچه که مربوط به آموزش محتوای کتاب درسی است، بیاموزند، این شیوه موجب میشود؛ محتوای کتابهای درسی برای دانشآموزان نهادینه شود.
تالیف کتابهای جدید «شیوه تدریس» یا احیای «کتاب معلمها»
مدیر پژوهشسرای جوان با بیان اینکه درست است، استاندارد مطلوب کتاب درسی موضوعی مهم و قابل تاکید است اما تدوین «شیوه تدریس» کتابهای درسی که با نام کتاب «روش تدریس» شناخته میشوند، نیز مهم است، عنوان کرد: آخرین کتابهای تالیف شده در بخش روش تدریس مربوط به دهه ۷۰ است و متاسفانه کتابهای بهروزی در این زمینه وجود ندارد. باید به ازای هر کتاب درسی یک کتاب روش تدریس برای معلم نیز وجود داشته باشد. این کتابها قبلاً با نام کتاب معلم شناخته میشد، به نظر میرسد اگر این کتابها احیا، بازنگری و بهروزرسانی شود، این کتابها به خصوص برای معلمان تازهکار یک ابزار کمک آموزشی است.
سیمیاری درباره تغییرات کتابهای درسی و میزان این انطباق با نیازهای روز و وزن این تغییرات افزود: تغییرات در کتابهای درسی، فزاینده رو به جلو و گریزناپذیر است. بشر اکنون از مرحله انسان هوشمند در دهه ۶۰ به انسان فوق هوشمند در دهه کنونی رسیده است؛ بهعنوان مثال؛ بسیاری از مطالب کتابهای علوم دانشآموزان دبیرستان وارد مقطع هشتم و نهم شده است و این اتفاقات باید رخ دهد و محتوا و سبکهای جدید وارد کتابهای درسی شوند زیرا نسل جدید نسل باهوشی هستند.
وی درباره ضرورت تغییرات مداوم کتاب درسی در حوزه علوم انسانی و کاربردی اظهار کرد: کتابهای درسی باتوجه به شرایط جامعه امروزی و ورود فناوریها و شبکه اطلاعاتی گستردهای که امروز در اختیار کودکان و نوجوانان است با کتابهای درسی دهه ۶۰ و ۷۰ قطعاً قابل مقایسه نیست و اگر این تغییرات رخ ندهد، بچههایمان را از پیشرفت علم فناوری و علوم روز در کتابهای درسی محروم کردهایم؛ بنابراین در حوزه علوم انسانی، محتوا باید متناسب با معیارهای فرهنگی و دینی کشور تغییر پیدا کند؛ زیرا متناسب با علوم جدید مانند ریاضی و پزشکی، حوزه علومانسانی نیز باید بازنگری و بهروزرسانی شود.
آموزشهای ضمنخدمت معلمان بهروز شود
این مدرس دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه جامعه معلمان باید تلاش کند از قافله فناوریهای روز عقب نماند، اظهار کرد: همانطور که تلاش میکنیم یک کتاب استاندارد تدوین کنیم، باید تلاش کنیم شیوههای تدریس و جامعه معلمان را نیز بهروز نگه داریم. در این زمینه بازنگری در طرح آموزشهای ضمن خدمت معلمان یک ضرورت است.
توجه به تالیف کتاب درسی را باید غیرمتمرکز و استانی دید
سیمیاری با تاکید بر اینکه توجه به زیستبوم دانشآموزان کشور و تعریف شاخصهای مشخص برای تالیف کتاب درسی بهطور غیرمتمرکز و استانی یک موضوع مهم است، اظهار کرد: برای ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی باید به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی و استانها اهمیت داد و دانشآموزان براساس سبک زندگی وضعیت اقلیمی و فرهنگی که در آن زندگی میکنند، پرورش داده شوند تا در آینده نیروهای آموزشی با کیفیتتری تربیت کنیم.
وی با بیان اینکه پیشنهاد میشود به معلمان اختیار عمل بیشتری بدهیم تا آنها بتوانند بر اساس بهره هوشی و ویژگیهای دانشآموزانی که دارند، یکسری محتواهای درسی و آموزشی که متناسب با دانشآموزان آن کلاس است، را ویرایش و تدوین کنند، گفت: این آثار میتواند ازسوی دفاتر آموزش و پرورش استانها اعتبار سنجی شود و مطالب درسی بعد از بررسی در سطح آموزش و پرورش استانها و کسب مجوزهای لازم برای دانشآموزان آن کلاس تدریس شود. هرچند این مطالبات میتواند آرزو و آرمان باشد اما این ظرفیت در زیستبوم فرهنگی و آموزشی کشور وجود دارد.
استفاده از طرح رمزینهها در کتاب درسی یک ابزار فرعی است
سیمیاری درباره استفاده از آموزش آنلاین و بهرهمندی از طرحهایی مانند رمزینهها و استفاده از کیو آر کدهای کتابهای درسی برای نهادینه کردن مطالب درسی اظهار کرد: برای تقویت ارتباط دانشآموز با کتاب درسی و داشتن یک تعلیم موثر، در ابتدا هیچ روشی، موثرتر از تعامل چهرهبهچهره نیست، این ارتباط مستقیم و چهرهبهچهره زمینه تعلیم و تربیت همزمان را برای دانشآموز فراهم میکند. در آموزش آنلاین معلم از وضعیت جسمی و روحی دانشآموز خبر ندارد اما در آموزش حضوری امکان آگاه شدن از روحیات دانشآموز و آموزش شیوه رفتار را میتوان ضمن تعلیم مطلب درسی ارائه کرد. معتقدم هیچ آموزشی تاثیرگذارتر از آموزش چهرهبهچهره نیست، هرچند ابزارهای کمک آموزشی کمککننده هستند اما این ابزار هیچگاه جای معلم، مدرسه و آموزش حضوری را نمیگیرد.
سفر نامه مالزی حاصل هفت روز مسافرت نویسنده می باشد که شرح این گشت وگذار با تور از فرودگاه مشهد شروع میشود .
جمله «امروز» از«دیروز»یاد می گیریم که «فردا» را چگونه بسازیم نشان ازاین دارد که با کسی روبرو هستیم که تحصیل کرده رشته تاریخ است.
لزوم نوشتن سفر نامه چنین بیان شده اکه وسیله ای است برای سال های بعد خواندن ومرورخاطرات شدن و ازسویی راهنمای خوبی ست برای کسانی که قصد مسافرت به این کشور را دارند.
نویسنده قبل ازسفربا مطالعه سفرنامه ها وکتاب هایی که راجع به مالزی نوشته شده اطلاعاتی جامع وکامل بدست آورده وبا عبارت «انگاربه این سفر نرفته مالزی را دیده ام».
استفاده ازتمام ساعات شبانه روزبا سحرخیزی چهارصبح وبیداربودن تا یازده شب برای به نگارش درآوردن زیبایی های این کشور می آموزد که درمسافرت هرچه بیشترگشت ودیدنی ها را دید بیشترمی توان به جاذبه های شهری پی برد.
تفاوت این سفرنامه با سفرنامه های دیگردراین جاست که فقط به معرفی چند جاذبه فرهنگی وبنای تجاری ، تاریخی نپرداخته بلکه او را چون یک گزارشگردرکوچه وخیابان می بینیم که درحال مصاحبه است.
گفت وگوهایی که هرکدام لایه های پنهان زندگی مردم آن دیاررا بیان می کند.دراین گفت وگوهاست که شهرکوالالامپور
از ابعاد اقتصادی ،سیاسی، اجتماعی ،وفرهنگی به خواننده معرفی می شود.
شاید این کلام ارزشمند
« ای جی فیکری» که فرموده :«زندگی خیلی ها در لابلای کتاب هاست کتاب ها را بخوانید تا قلبها را بشناسید.»درخواندن این سفرنامه به خواننده کمک می کند تا «قلب»ها شناخته شود.
نویسنده سفرنامه یکی ازرموزموفقیت کشورمالزی را دراین عبارت افلاطون می داند که فرموده:
« حاکم باید حکیم باشد یا حکیم باید که حاکم باشد.»
چون حکیمان را برای وزارت خانه ها
انتخاب کردند ، ازآن ها برنامه برای کارهای شان تقاضا کردند بهترین ها را برگزیدند به جایی رسیدند که کشور 24میلیونی مالزی سالانه 24میلیون جهانگرد را پذیراست .
نکته ظریف دراین جاست که ابتدا گردشگری کشوررا تقویت کردند دادن وام ، تبلیغات گسترده مردم را به مسافرت وادارکرد. درپایان هرسفرازمردم خواستند انتقادات وپیشنهادات خود را بنویسند. این نگارش ها ، موردبررسی وآنالیزدقیق قرارگرفت که یک گردشگر به چه چیزهایی نیازدارد، چه جیزهایی آزاردهنده ست .
امروزه یک گردشگرخارجی هیچ مشکلی دراین کشورندارد، اگردرباران های استوایی شدید ، شلواروکفشش خیس شد، هیترهای بزرگ درمکان های تفریحی ، تجاری ، فرهنگی بلافاصله روشن می شوند تا به خشک کردن آنها اقدام کنند. بیش ازنوددرصد مردم به زبان انگلیسی مسلط شده اند که مهم ترین مشکل یک توریست پیداکردن هم زبان بوده وهست.
تاچه اندازه برای مسئله گردشگری تلاش کرده اند که شما به محض سوارشدن به تاکسی ، راننده می پرسد ازکدام کشورآمده اید ؟ به محض این که واژه «ایران»را می شنود باگذاشتن یک سی دی ازموسیقی ایرانی دلت را به کشورت پیوند می زند.
بالاترین نیازیک گردشگر، برقراری امنیت می باشد امنیتی مثال زدنی دراین دیارحاکم است به شکلی که موتورسوار، همسروفرزندش ، کلاه کاسکت خود را روی موتورسیکلت گذاشته ودرپی کارهای روزمره وخرید هستند کسی به آنها نگاه نمی کند.
دختران وزنانی درخیابان تنها ازچهارصبح تا ساعت ها بعد ساعت ده درخیابان تردد می کنند نه متلکی می شنوند نه مورداذیت وآزارقرارمی گیرند.
دربخشی ازسفرنامه نویسنده اشاره به یکی ازشخصیت های مهم این دیاراشاره می کند که بدون اسکورت ، با زنبیلی پلاستیکی برای خرید ضروریات روزانه منزل به شلوغ ترین نقطه شهرآمده است.
نویسنده که فرهنگی بازنشسته می باشد وسالیان سال درس تاریخ تدریس کرده نگاهی تاریخی دارد و به دنبال پاسخ به این سئوال است که «چگونه مالزی در کمترازسی سال چنین رشد وتوسعه ای پیدا کرد؟»
پاسخ دراعتراض جمعی ست که دردهه نود میلادی از ماهاتیرمحمد می پرسند چرا بودجه آموزش وپرورش یک باره جهش فراوانی پیدا می کند که می گوید:«بایدآموزش وپرورش را ساخت تا معلمان جامعه فردای مالزی را بسازند.اگرجوان داری نتوانی جهان داری نخواهیم توانست.»ده سالی نگذشت که به اندیشه ودوربینی ماهاتیرمحمّد آفرین گفتند.
مالزی مسلمان شافعی دارد،هندی ها وچینی ها بامذاهب مختلف درآن جا زندگی می کنند و«زیست مسالمت آمیز»یعنی اینکه درایام خاص مذهبی هرسه قوم اگرعزاداری دارند همه کشورعزادارست واگرجشنی وجود دارد جشن همگان می باشد.
نویسنده به رمزورازاین موضوع باید پی ببرد که چرا کافه رستوران ها ، درگوشه وکنار شهردیده می شوند وهمیشه هم مشتری دارند؟ به سراغ یکی ازرستوران دارها می رود دلیل را صادقانه بیان می کند:«سه دلیل عمده دارد اول اینکه دراین سرزمین تورم وجود ندارد تن ماهی که ده سال قبل خریده ام هنوزهم به همان قیمت می خرم. چون کلی خرید دارم مواداولیه را ارزان تهیه می کنم بنابراین نسبت به خرید شخصی افراد ارزان تردرخواهد آمد .دلیل سوم اینکه اگرغذایی دراین محل پخت می شود عصاره ده ها کیلو مواد اولیه ست که مسلما درمزه غذا اثردارد.شاید یک دلیل اصلی هم اینه که مردم سرزمین من دورهم بودن را دوست دارند هیچ عجله ای برای خوردن ندارند با آرامش کامل ظرف سوپی را که شمع روشنی درزیرش قراردارد میل می کنند.»
سیدی زاده ازهرمکانی درسی فرامی گیرد وباسخاوت دراختیارخواننده قرار می دهد دربازدید ازکارخانه شکلات خلوص شکلات کاکائویی را چنین به نگارش درمی آورد:«فروشنده که خانمی بود وجعبه شکلاتی را بالای سرش گرفته بود بالهجه شیرینی به سبک ایرانی ها تبلیغ می کرد ومی گفت :«دوتابخرسه تاببر»توضیح داد شکلات کاکائویی خالص اگرازدست تان افتاد نباید بشکند.»
کاردرمالزی معنی ومفهومی زیبا دارد ازفروشنده خانمی سئوال می کند درروزچندساعت کارمی کنید وقتی می گوید «هشت ساعت»می پرسد هفت ساعت ونیم کارکرده اید خسته نیستید؟ پاسخ فوق العاده ست :«خسته نیستم ، نیم ساعت دیگه وقت دارم که درخدمت مردم باشم واین کاربرای ما لذت بخشه.»
همیشه خال هایی که هندی روی پیشانی می گذارند برای همه سئوال بوده وهست که چرا به رنگ های مختلف می بینیم . پاسخ را در معبد هندوها (باتوکیو)اززبان یک گردشگردیگر پیدا می کنیم:«
مجردها خال سفید ، متاهلین خال قرمز و شوهر مرده ها خال مشکی. »
چرادرمالزی مسئله فرارمغزها عدد صفر را نشان می دهد؟ پاسخ برمی گردد به خرید اندیشه وارزش کسانی که برنامه خوبی ارائه می کنند. آموزگاری به ماهاتیرمحمد پیشنهاد کرده بود:«برای اینکه فرزندا ن ما برای ادامه تحصیل به انگلستان وآمریکا سفرنکنندکه هم ارزمملکت خارج شود هم خودشان مقیم آنجا شوند ازدانشگاه های آن ها بخواهیم که درمالزی شعبه بزنند. نیمی ازفرزندان ما ونیمی ازجوانان کشوردیگر دراینجا تحصیل کنند.مدرکی که می گیرند مدرک دانشگاهی همان کشورها باشد.»
درمغازه ای که کالاهایی برای جشن تولد و هالووین و... اجناسی را می فروشد با خانمی تایلند روبروست که فرصت را ازدست نمی دهد وازویژگی خاص کشورش سئوال می کند که می شنود:«مردم کشورم هرروزیک رنگ لباس می پوشند مثلا شنبه آّبی ، یکشنبه نارنجی و...زیباست وقتی روزشنبه درخیابان های تایلند راه می روید همه آّبی پوشیده اند وحس وحال خوبی به آدم می دهد.»
اگرقصدمقایسه ایران با مالزی را دارد احساس حقارت نمی کنی ظریفانه وبا کلامی طنزمی نویسد:«چراخیابان های اینجا تا این اندازه تمیزاست مردم چقدرعقده ای هستند که نه می توانند هرروزگردوخاک کفش شان را تمیزکنند ونه توان این را دارند که واکس بزنند وگاهی ممکن است ماه ها بگذرد ویادشان برود که قوطی واکس را کجا گذاشته اند؟!»
قلم نویسنده درنگارش گزارش با «میان تیترهای زیبایی» که انتخاب شده هرخواننده ای را درهفت روزسفربه دنبال خود می کشاند ودرتوصیف مکان ها، چنان قلم فرسایی کرده که می توان آن صحنه ها را به خوبی تصورکرد.
دبیربازنشسته شیرمحمّد برزگر